از چه راه‌ هایی می‌توان اقدامات لازم را در جهت شکایت از کلاهبرداری اینترنتی انجام داد

در جوامع امروزی و با پیشرفت تکنولوژی، رایانه و سیستم های رایانه ای نقش به سزایی در تمام بخش های زندگی ایفا می‌کنند. همیشه در تمام جوامع و اقشار اجتماع همان طور که پیشرفت و تکنولوژی باعث سهولت در کارها می‌شود به تبع آن مشکلات و جرایمی از قبیل کلاهبرداری را به دنبال دارد. بنابراین با وسعت علم و آگاهی بشر، گسترش جرائم رایانه ای روز به روز بیشتر و وسیع تر می‌شود. در فضای اینترنت نیز به طبع افرادی هستند تا از آگاهی و دانش کم افراد در خصوص امنیت در اینترنت سوء استفاده کنند، این روز ها به گوش همه‌ ما خبرهای مختلفی از کلاهبرداری در فضای اینترنت که اکثرا با خلاقیت بالایی هم انجام می‌شوند به گوشمان می‌رسد و حتی احتمال این که خودمان نیز مورد هدف کلاهبرداران قرار گرفته باشیم بسیار زیاد است. همین موضوع باعث این شده است تا مراجع قضایی و قانون گذار برای جلوگیری و پیشگیری از مشکلات غیر قانونی که جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد تدابیر امنیتی و قانونی را اتخاذ نمایند. شایان ذکر است که جرم کلاهبرداری اینترنتی شامل جرایم مالی شده و بعد مالی و اقتصادی افراد را تحت تاثیر قرار دهد.

منظور از کلاهبرداری اینترنتی چیست؟

کلاهبرداری اینترنتی یکی از مصادیق کلاهبرداری می باشد که در حال حاضر با توجه به پیشرفت تکنولوژی و گستردگی ارتباطات از طریق فضاهای مجازی بیشتر نمود یافته است. در واقع کلاهبرداری اینترنتی همان تحصیل مال غیر به وسیله مانورهای متقلبانه است که در کلاهبرداری اینترنتی به وسیله رایانه تحصیل مال رخ می دهد. رفتارهایی از قبیل ورود، محو، ایجاد، مختل کردن، متوقف کردن که در بروز تمامی این رفتارها عمل غیرمجاز شکل گرفته و جرم رایانه ای صورت می‌گیرد. در تمام جرایم صورت گرفته عناصر تشکیل دهنده جرم برای تحقق باید کنار هم قرار بگیرند تا جرم مزبور صورت بگیرد.

ارکان کلاهبرداری اینترنتی

هر جرم جهت اینکه به وقوع بپیوندد نیاز دارد که ارکان تشکیل دهنده آن جرم در کنار یکدیگر جمع شوند. در جرم کلاهبرداری اینترنتی نیز لازم است که عناصر تشکیل دهنده این جرم در کنار یکدیگر وجود داشته باشند تا جرم مزبور شکل بگیرد. این عناصر عبارتند از:

عنصر قانونی کلاهبرداری اینترنتی: کلاهبرداری اینترنتی در گذشته به جهت شایع نبودن استفاده از اینترنت معمولا به ندرت انجام می گرفت اما با رشد تکنولوژی و روی آوردن اکثر مردم به اینترنت و فضاهای مجازی، پای کلاهبرداران اینترنتی نیز به این عرصه باز شد از این رو قانونگذار بر آن شد تا این جرم را مورد جرم انگاری قرار دهد.

عنصر مادی کلاهبرداری اینترنتی: عنصر مادی به اعمالی گفته می‌شود که جهت انجام جرم مورد نظر نیاز است و عمل با این افعال مادی انجام می‌گیرد. در جرم کلاهبرداری اینترنتی نیز برخی از اعمال وجود دارند که به وسیله آن‌ها جرم کلاهبرداری اینترنتی انجام می‌گیرد و کلاهبرداران بدین وسیله وجوه یا امتیازات مالی و… را به نفع خود یا دیگری کسب می‌نمایند.

عنصر معنوی کلاهبرداری اینترنتی: عنصر معنوی به معنای قصد و نیت مجرمانه در ارتکاب عمل مجرمانه است. در جرم کلاهبرداری اینترنتی نیز، کلاهبردار بایستی سوء نیت مجرمانه را دارا باشد و با علم به این که عمل وی مجرمانه است و با قصد فریب قربانی و اخذ مال وی چنین اقدامی را انجام دهد.

مجازات کلاهبرداری اینترنتی چیست؟

قانون گذار جهت کلاهبرداری اینترنتی  ضمانت اجرا قرار داده است و برای مرتکبین چنین جرمی  مجازات زیر را در نظر گرفته است:

• رد مال کلاهبرداری شده به صاحب آن
• حبس از یک سال تا پنج سال
• جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یکصد میلیون (100.000.000) ریال

تفاوت کلاهبرداری اینترنتی با کلاهبرداری سنتی

تفاوت اصلی و قالب بین این دو کلاهبرداری در محیط و وسایل ارتکاب جرم این جرایم است. به عبارتی روشن تر در کلاهبرداری سنتی فرد با توسل به وسایل متقلبانه مال باخته را فریب داده و مال او را می‌برد. در کلاهبرداری سنتی مالباخته از متقلبانه بودن وسایل متقلبانه آگاهی ندارد و مال را با فریب اختیار کلاهبردار قرار می‌دهد. اما در کلاهبرداری اینترنتی کلاهبردار از طریق تغییر یا محو کردن یا وارد کردن یا مختل کردن سامانه مال یا وجهی را تصاحب می‌کند. بنابراین در این جرم خود شخص به صورت مستقیم در کار مداخله ندارد. بلکه با استفاده متقلبانه از رایانه کلاهبرداری را انجام می‌دهد. به عبارتی روشن تر در کلاهبرداری اینترنتی هیچ ارتباط مستقیم میان فرد کلاهبردار و فرد بزه دیه وجود ندارد.

شکایت از کلاهبرداری اینترنتی چگونه است؟

شکایت از کلاهبردار اینترنتی نیز مانند دیگر انواع شکایت ها در مرجع قضایی رسیدگی کننده به جرایم رایانه ای امکان پذیر می‌باشد اما در این باره دو فرض ممکن است رخ دهد، این که قربانی کلاهبردار اینترنتی را می‌شناسد و یا این که هیچ نام و نشانی از وی ممکن است نداشته باشد. در هر صورت امکان شکایت از کلاهبردار اینترنتی در هر دو صورت امکان پذیر می‌باشد. شکایت از کلاهبرداران اینترنتی هم مانند دیگر شکایات به این صورت است که باید در مراجع قضایی به آن رسیدگی گردد که مرجع قضایی رسیدگی به جرایم رایانه ای، دادسرای جرایم رایانه ای می‌باشد. گاهی ممکن است که شخص قربانی، شخصی که از او کلاهبرداری کرده است را نشناسد و هیچ نام و نشانی از وی نداشته باشند و گاها هم شخص مورد نظر را می‌شناسند که در هر دو حالت هم امکان شکایت از کلاهبرداران اینترنتی امکان پذیر بوده و مراجع قضایی به آن رسیدگی خواهند کرد.

مرجع رسیدگی به شکایت از کلاهبرداران اینترنتی

مرجع رسیدگی به شکایت از کلاهبرداری اینترنتی ، دادسرای جرایم رایانه ای است. در دادسرای مورد نظر بعد از شکایت برای قربانیان کلاهبرداری پرونده تشکیل می‌دهند و بر حسب روال قانونی رسیدگی به دعاوی به جرم کلاهبرداری رسیدگی می‌گردد. دادسرای جرایم رایانه ای به دلیل اهمیت بالا و حساسیت موضوع کلاهبرداری انجام شده را به پلیس فتا جهت بررسی دقیق تر ارجاع می‌دهند. البته برای سهولت کار و رسیدگی هرچه سریع تر روند پرونده در صورتی که مورد کلاهبرداری اینترنتی قرار گرفتید، می‌توانید با مراجعه به سایت اینترنتی پلیس فتا برای تبادل اطلاعات مراجعه کرده و روی گزینه ارتباط مردمی کلیک کنید که بعد از اتمام این مرحله پلیس فتا در اولین فرصت با شما تماس گرفته و موضوع ثبت شده توسط شما را پیگیری می‌کنند.

سردبیر